____________________________________________________
Algemene informatie over het zendstation Radio Kootwijk.
Gebouw A met beide Annexen. Opname 21 oktober 2014, 07:45 uur (foto: jwu)
Radio Kootwijk in tijdsblokken:
1918-1923 Opbouw Gebouw A, Hotel, Watertoren , Dorp
1923- 1925 In de lucht op LG (Morsetelegrafie) en proef KG (Radiotelefonie)
1928-1998 In de lucht op LG (1945) en KG (telegrafie, radiotelefonie, telex)
1968-1998 PCH Scheveningen Radio (morse telegrafie en telefonie, UPI telex)
1998-2009 Proces van Herbestemming terreinen en gebouwen
2009-heden Exploitatie terreinen en gebouwen door Staatsbosbeheer
_________________________________________
Uit: “Radio Kootwijk, de wereld rond een zendstation” Door: Ingrid van Hoorn, Apeldoorn. (1996)
Als handelsnatie en land met grote overzeese gebiedsdelen had Nederland veel belang bij goede en vooral snelle internationale verbindingen. Tot aan de eerste wereldoorlog was Nederland aangewezen op (telegrafie-) kabelverbindingen via het buitenland. Met name tijdens de eerste wereldoorlog werden de nadelen van deze afhankelijkheid sterk voelbaar, toen Engeland de berichten die via zijn kabels liepen ging censureren. Steeds meer voelde men de noodzaak van eigen, onafhankelijke internationale verbindingen. Na veel politieke discussie werd tenslotte in 1918 besloten tot de bouw van een zendstation voor de lange golf, waarvoor een geschikte locatie werd gevonden op de zandverstuivingen nabij het dorp Kootwijk.Het bijbehorende ontvangstation stond aanvankelijk in Sambeek , maar werd in 1924 naar Wassenaar, later naar Noordwijk Radio en tenslotte naar Nederhorst den Bergh in het Gooi verplaatst.
In Indië was men inmiddels in 1918 al begonnen met de bouw van het zendstation (PKX) in de Malabar Kloof bij Bandoeng. De Radiotelegrafie verbinding met het tegenstation Radio Kootwijk werd op 5 mei 1923 officieel in dienst gesteld. De machinezender van Telefunken werkte, evenals de boogzender te Malabar, op kilometerslange golven. De zender in RKwk kreeg de internationale roepletters PCG. De “G”, in combinatie met de lange golven waarop hij werkte, bezorgde de zender de bijnaam Lange Gerrit. De ontwikkelingen op het terrein van de radiotelegrafie stonden intussen echter niet stil en al kort na de ingebruikneming van het nieuwe zendstation werd men zich bewust van de beperkingen die lange golf met zich meebracht. De langegolfverbinding was energieverslindend en daar door zeer kostbaar. Bovendien waren de resultaten niet echt bevredigend. Overdag waren er zoveel storingen dat een vlotte afwikkeling van berichtenverkeer vrijwel onmogelijk was. Alleen als het traject zich in het donker bevond was een verbinding mogelijk.
Officiële opening van de radiotelefoondienst door Koningin-moeder Emma op 7 januari 1929 te ’s Gravenhage.
In de jaren “1924-1925″ ontdekte radio zendamateurs dat korte golven van 200 meter of nog minder zich veel beter leenden voor lange afstands- verkeer. Niet alleen was de korte golf veel minder gevoelig voor atmosferische storingen, ook konden nu dure, stroom-verslindende machine- en boog -zenders vervangen worden door veel compactere en goedkopere lampenzenders, die slechts een fractie verbruikten van de energie die nodig was voor het lange golf verkeer. Bovendien kon met de hogere seinfrequentie die nu werd bereikt beter ingespeeld worden op het snelgroeiende telegraafverkeer. In augustus 1925 kwam de eerste korte-golfverbinding tot stand. Die verbruikte op een golflengte van slechts 42 meter niet meer dan een half procent van het vermogen van de machinezender.
Met de ingebruikneming van het korte-golf verkeer kwam ook de radiotelefonie in zicht. In 1928 werd een jaar lang geëxperimenteerd met de eerste publieke kruisgesprekken tussen Nederland en Indië. Op 7 januari 1929 stelde de PTT de commerciële radiotelefoondienst Holland-Indië officieel open voor het publiek. Vanaf die datum klonk het “Hallo Bandoeng” veelvuldig door de ether. Vaak waren het emotionele gesprekken want men had elkaar soms jaren niet gesproken.
Omdat het zendstation Kootwijk Radio zo afgelegen lag, was huisvesting voor het personeel een noodzaak. Vanaf 1923 verscheen er een ‘Radiodorp’ van 37 woningen plus een Hotel. De geïsoleerde ligging van de woningen drukte een heel eigen stempel op het leven. Speciale bussen zorgden voor het vervoer van de schoolkinderen van en naar Apeldoorn. Desgevraagd nam de chauffeur meteen wat boodschappen mee. Op maandag reed er een ‘marktbus’ en op zondag een ‘kerkbus’. Voor hun sociale contacten waren de bewoners van Radio Kootwijk sterk op elkaar aangewezen. Zij hadden hun eigen toneelclub , twee kegelclubs en een zondagsschool die bezocht werd door kinderen van alle gezindten te Radio Kootwijk. Zie ook: Dorp RKwk
Uit: “Radio Kootwijk, de wereld rond een zendstation” door Ingrid van Hoorn, uitgegeven bij de tentoonstelling in het Historisch museum Apeldoorn. (1996)
Lees hieronder de complete inhoud van “Een wereld rond een zendstation”
[gview file=”http://oud.radiokootwijk.nu/wp-content/uploads/De-Wereld-rond-een-zendstation-1.pdf”]http://oud.radiokootwijk.nu/wp-content/uploads/De-Wereld-rond-een-zendstation-1.pdf
_________________________________________
Film impressie (9 min. Hd. JWU) Geschiedenis Radio Kootwijk 1923-2003:
Klik op onderstaande afbeelding gebouw A
[gview file=”http://oud.radiokootwijk.nu/wp-content/uploads/De-Teloorgang-van-RKwk-3.pdf”]
Speurwerk over de Radio door het Dr Neher Laboratorium te Leidschendam
[gview file=”http://oud.radiokootwijk.nu/wp-content/uploads/speurwerk_KPN.pdf”]